Dłużnik wekslowy zobowiązany jest do zapłacenia określonej sumy na podstawie dokumentu zwanego wekslem. Jest to pewne zabezpieczenie, które wystawiane jest np. przez banki i firmy pożyczkowe. Czy podpisanie weksla niesie za sobą poważne konsekwencje? Jakie są rodzaje tych dokumentów i jak się nimi posługiwać? Dowiedz się więcej o prawach i obowiązkach dłużnika wekslowego.
Dłużnik wekslowy – kim jest i jak nim zostać?
Osoba podpisująca się pod wekslem nazywana jest dłużnikiem wekslowym. Jest to jednak ogólne stwierdzenie, które może nie zdradzać zbyt wielu szczegółów. Z tego powodu warto znać cztery pojęcia, które ułatwią zrozumienie praw i zobowiązań dłużnika.
- Wystawca weksla – jest to osoba, która zapisała na dokumencie słowo „zapłacę” i własnoręcznie się pod nim podpisała.
- Akceptant weksla – akceptantem staje się osoba, która otrzymała żądanie wykupienia roszczenia od posiadacza weksla. Podpisuje się ona wtedy podobnie jak wystawca.
- Indosant weksla – przekazuje prawa wynikające z dokumentu innej osobie. W momencie takiego przeniesienia indosant staje się dłużnikiem wekslowym.
- Poręczyciel weksla – ta osoba bierze odpowiedzialność za całość lub część zobowiązania, co jest dodatkową formą zabezpieczenia pożyczki czy kredytu udzielonych przez wierzyciela.
Dłużnik wekslowy jest więc bardzo szerokim pojęciem. Ze wszystkich wymienionych osób najważniejszy jest oczywiście wystawca. Bez niego dokument nie będzie ważny. Podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spłata zobowiązania. Może ono jednak ulec przedawnieniu po 3 latach.
Czym jest weksel i jakie są jego rodzaje?
Weksel to papier wartościowy przygotowywany zgodnie z przepisami specjalnej ustawy. Dokument jest ważny tylko, jeśli znajduje się na nim podpis wystawcy. Polskie prawo wyróżnia dwa podstawowe rodzaje weksli – trasowany i własny. Różnią się one przede wszystkim tym, kto zobowiązuje się do zapłaty długu. W przypadku weksla własnego jest to wystawca, który zobowiązuje się do uiszczenia określonej kwoty w ustalonym miejscu i czasie. Natomiast weksel trasowany wydawany jest dłużnikowi, który ma zwrócić należność na rzecz wierzyciela.
Weksel własny zobowiązuje więc do zapłaty, a trasowany do polecenia zapłaty. Obecnie tego typu dokumenty najczęściej wykorzystywane są w celu zabezpieczenia transakcji polegających na pożyczaniu pieniędzy lub przedmiotów. Weksel jest więc bardzo przydatny przy zawieraniu np. umów kredytu samochodowego, sprzedaży ratalnej, a także umów leasingowych.
Weksel in blanco
Jest to szczególny rodzaj weksla, ponieważ nie ma on z góry określonej kwoty płatności. Musi zawierać podpisy wystawcy i akceptanta czy nawet samego poręczyciela. Ten dokument jest sposobem na bezterminowe zabezpieczenie długu, którego wysokość nie jest możliwa do ustalenia w dniu wystawienia. Weksel in blanco może być zarówno własny, jak i tarasowy. Ważne jest, aby osoba zobowiązana do zapłaty była umieszczona w jego treści.
Warto zaznaczyć, że wierzyciel nie może wpisać dowolnej sumy wekslowej. Aby zapobiec takim praktykom, zawierane jest specjalne porozumienie, które określa, na jakich warunkach i w jakiej formie można w przyszłości uzupełnić dokument.
Weksel ciągniony
Jest to papier wartościowy, w którym wystawca wskazuje dłużnika wekslowego, mającego zapłacić wskazaną sumę na rzecz określonego wierzyciela. Warto wiedzieć, że beneficjentem może być nawet osoba wystawiająca dokument.
Weksel trasowany
Ten rodzaj weksla zawiera bezwarunkowe polecenie zapłaty wskazanej sumy pieniężnej na rzecz osoby, która wykazała szereg indosów (oświadczeń o przeniesieniu własności dokumentu) w terminie płatności w określonym miejscu i czasie. Ważną informacją jest to, że wystawca papieru wartościowego może być jednocześnie trasatem. Dłużnik wekslowy musi w tym przypadku dokonać zapłaty zgodnie z przedstawionymi warunkami.
Weksel własny
Często nazywany jest suchym lub prostym, ponieważ zawiera bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy weksla do zapłaty określonej sumy pieniędzy. Osoba zobowiązana do uregulowania roszczenia jest jednocześnie tzw. akceptantem.
Egzekucja weksla – co powinien wiedzieć dłużnik wekslowy?
Jak można się domyślić, egzekucja daje więcej praw wierzycielowi niż dłużnikowi. Żeby uzyskać nakaz zapłaty z tego rodzaju dokumentów, nie trzeba wszczynać standardowej, czasochłonnej procedury sądowej. Wystarczy jedynie złożyć pozew w trybie postępowania nakazowego. Znacznie przyspiesza to cały proces.
Po wydaniu wyroku dłużnik wekslowy ma 14 dni na zapłatę roszczenia. Jeśli nie wywiąże się z tego zobowiązania, to sprawa trafi do komornika. Warto wiedzieć, że w trakcie postępowania sądowego, brane są tylko dowody przedstawione przez wierzyciela. Dłużnik wekslowy nie ma więc dużo czasu na wybronienie się.
Do czego zobowiązany jest dłużnik wekslowy?
Weksel jest wygodną formą zabezpieczenia kredytu czy pożyczki. Jeśli dokument nie uległ przedawnieniu, to wierzyciel może w prosty sposób dochodzić zwrotu określonej sumy pieniędzy. Przeprowadzenie windykacji przez profesjonalistów nie powinno być czasochłonne.
Wystawca weksla jest więc zobowiązany do spłaty należności. Dłużnik nie jest w tym przypadku na dobrej pozycji negocjacyjnej. Jeśli sprawa trafi przed sąd, obrona będzie praktycznie niemożliwa. Wydany dokument gwarantuje wierzycielowi bezpieczeństwo. Dlatego wystawca weksla nie może czuć się komfortowo.
