Przedawnienie długu jest często wykorzystywane przez nieuczciwych kontrahentów. W ten sposób mogą oni uniknąć spłaty zadłużenia. Taka furtka otwiera się jednak tylko w pewnych warunkach. Wierzyciel musi przez długi czas nie upominać się o spłatę zobowiązania. Warto wiedzieć, że przedawnienie długu nie oznacza, że nie może być on dochodzony prawnie. Trzeba się jednak liczyć z tym, że skierowanie takiej sprawy do sądu może być ryzykowne. Dłużnik może podnieść zarzut przedawnienia, co spowoduje oddalenie powództwa. Dlatego dobrze wiedzieć, na czym dokładnie polega i jakie skutki niesie przedawnienie. Istotna jest także umiejętność sprawdzania, czy dług jest przeterminowany.
Przedawnienia długów — terminy
Do przedawnienia pożyczki czy kredytu dochodzi tylko po spełnieniu określonych warunków. Przede wszystkim musi minąć wyznaczony czas, który liczy się od dnia terminu spłaty należności. Ten czas jest ściśle określony w przepisach prawa i w większości przypadków wynosi 6 lat. Ustawa ta może jednak wprowadzać pewne wyjątki. Dla roszczeń okresowych czy też tych wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej okres przedawniania wynosi 3 lata. Warto tu nadmienić, że koniec tego terminu przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Istnieją też przepisy szczegółowe, które opisują specyficzne rodzaje długów.
Przerwanie biegu przedawnienia — co to znaczy?
Przerwanie biegu przedawnienia to czynność, w której wyniku termin ważności długu należy liczyć na nowo. Zazwyczaj są to działania przeprowadzane przez wierzyciela w celu odzyskania należności. Najczęściej bieg przerywany jest przez:
- wszczęcie mediacji w celu polubownego rozwiązania problemu,
- rozpoczęcie procedury windykacyjnej (wystarczy nawet wysłanie wezwania do zapłaty),
- złożenie pozwu do sądu,
- skierowanie sprawy do komornika,
- zawarcie ugody z dłużnikiem,
- uznanie roszczenia lub podpisanie harmonogramu spłaty zaległości przez dłużnika.
Za przerwanie biegu przedawnienia uznaje się także częściowe uregulowanie zobowiązania. Bieg może też ulec zawieszeniu. Dotyczy to tylko niektórych typów roszczeń np. takich, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu (przez czas trwania małżeństwa).
Jakie długi się przedawniają?
Przedawnieniu ulec mogą tylko roszczenia majątkowe. Oznacza to, że są to przede wszystkim zobowiązania finansowe takie jak kredyty, pożyczki, rachunki za media, faktury za produkty lub usługi czy też podatki. Możliwe jest też przedawnienie długu stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądowym. Zazwyczaj będzie to wydany nakaz zapłaty.
Jak wygląda przedawnienie długu u komornika?
Do komornika mogą trafić tylko długi potwierdzone wyrokiem sądowym. Oznacza to, że wierzyciel musi najpierw złożyć wniosek do sądu. Dopiero później sprawą może zająć się wyznaczony komornik. Termin przedawnienia długów objętych wyrokiem wynosi 6 lat. W tym czasie należy rozpocząć postępowanie egzekucyjne. W przeciwnym wypadku dłużnik będzie mógł podnieść zarzut przedawnienia. Kiedy wniosek zostanie złożony do komornika, to jego przedawnienie nie jest dłużej możliwe.
Warto wiedzieć, że jeśli komornik umorzy postępowanie egzekucyjne ze względu na bezskuteczność działań, to bieg przedawnienia liczy się od daty podjęcia tej decyzji. To znaczy, że wierzyciel ponownie ma 6 lat na odzyskanie swoich pieniędzy. Te zasady dotyczą każdego rodzaju długu. Jeśli postępowanie się rozpocznie, to dłużnik może się bronić jedynie poprzez próbę uchylenia nakazu zapłaty. Jest to możliwe np. w sytuacji, kiedy dokument ten nie został do niego doręczony z sądu.
Jak sprawdzić przedawnienie długu?
Przed podniesieniem zarzutu o przedawnienie, należy się oczywiście upewnić, że do niego doszło. Trzeba więc ustalić, kiedy dług stał się wymagalny. Od tej daty można łatwo wyliczyć termin przedawnienia. W utrzymaniu porządku we wszystkich dokumentach pomóc może monitoring należności prowadzony przez kancelarię windykacyjną. Dzięki tej usłudze odszukanie terminów nie stanowi problemu.
Należy mieć na uwadze, że jeśli termin przedawnienia wynosi minimum dwa lata, to przypada on na ostatni dzień roku kalendarzowego. Bardzo ważną kwestią jest też udowodnienie przedawnienia długu. W tym celu trzeba najpierw poinformować wierzyciela lub firmę windykacyjną o tym, że termin ważności zadłużenia minął. Jeśli doręczone pismo nie zostanie uwzględnione, to konieczne będzie dochodzenie racji na drodze sądowej.
Przedawnienie roszczenia — jakie są skutki?
Gdy dług ulega przeterminowaniu, to osoba zadłużona nie jest dłużej zobowiązana do spłacania zobowiązań. Jest to główny skutek przedawnienia. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Jednym z nich jest sytuacja, w której dłużnik dobrowolnie decyduje się na uregulowanie należności. Dzieje się tak najczęściej w wyniku niewiedzy o upłynięciu terminu ważności długu. Osoba, która dokona takiej opłaty, nie może domagać się zwrotu pieniędzy.
Przedawnienie nie wpływa na obowiązek spłaty kredytów czy długów, jeśli wierzyciel wytoczył postępowanie sądowe lub wydany został nakaz zapłaty. Warto również mieć na uwadze, że podmiot udzielający pożyczki może sprzedać zadłużenie komuś innemu.
Czy można odzyskać przedawniony dług?
Odzyskanie przedawnionego długu nie należy do prostych zadań, ale w niektórych sytuacjach jest możliwe. Jeśli dłużnik spłaci zobowiązanie po terminie ważności, to nie będzie miał możliwości odzyskania środków. Wierzyciel ma prawo zatrzymać pieniądze uzyskane w ten sposób nawet po przedawnieniu. Dlatego zawsze można liczyć na to, że dłużnik nie wie o upływie terminu.
Dochodzenie przedawnionych należności na drodze sądowej może okazać się niemożliwe. Wniosek o nakaz zapłaty takiego zobowiązania będzie natychmiast odrzucony. Dlatego w wielu przypadkach jedyną możliwością jest próba odzyskania pieniędzy w drodze polubownych negocjacji. Nieco inaczej jest w przypadku przedsiębiorców. Aby sąd oddalił pozew, muszą oni podnieść zarzut przedawnienia.
Czy można usunąć wpis z BIK i BIG?
Niespłacone długi są zazwyczaj wpisywane do różnych baz takich jak rejestry BIG czy BIK. Takie działanie utrudnia zaciąganie kolejnych zobowiązań, a wielu przypadkach także zawieranie umów np. o wynajem mieszkania. Samo przedawnienie długu nie spowoduje, że wpisy zostaną usunięte. Jest to spowodowane tym, że przedawnienie nie oznacza wygaśnięcia zobowiązania. O wykasowanie z listy można wnioskować jedynie do wierzyciela, który nie musi zgodzić się na taką prośbę. Dlatego informacja w rejestrze długów może widnieć latami i skutecznie utrudniać korzystanie z wielu usług.
